لوبیا چشم بلبلی ازنظرخانواده گیاهی نزدیک به لوبیاست ،مختص مناطق گرمسیرمی باشد وبرگها ی آن به طول حدود ۱۵ سانتیمتر،نازک،بیضی ونوک تیزودارای بریدگی است.
گیاهی است ازخانواده بقولات وتاحال ۲۰ گونه مختلف از آن شناسایی شده است.
این گیاه درمناطق گرم آسیا وآمریکا وجنوب اروپا وجنوب ایران ودرهندوستان میروید، درایران نیز دربلوچستان وسایرمناطق گرم ایران پرورش داده می شود، بسیارمقاوم به خشکی می باشد.
جایگاه لوبیا چشم بلبلی در آسیا
درچین ازلوبیای چشم بلبلی به عنوان تونیک، مقوی تسکین دهنده ی تشنگی استفاده می شود و معتقدند که برای اسهال نافع است وازتکرارادرارجلوگیری می کند . خاکسترغلاف آن راداخل چای،خوب مخلوط ودم کرده وبرای تحریک درد زایمان به زنان می دهند . ازعصاره ی ساقه وبرگ آن نیزبه صورت قطره برای تسکین درد گوش مصرف می شود برگهای خشک آن را به صورت گرد درآورده ومخلوط با زاج سفید روی پستان می گذارند تا ازترشح شیردرپستان جلوگیری شود، لوبیا چشم بلبلی کمتر از سایر اقسام لوبیاها نفاخ می باشد.
درهندوستان ازدانه ی لوبیا چشم بلبلی به عنوان مدر وبرای تقویت معده استفاده می شود و پخته و آبپز آن را می خورند و معتقدند ضمن اینکه غذای خوبی است برای از بین بردن کرم معده نیز مفید می باشد.
دراندونزی به شیره ی حاصله ازبرگهاوغلاف گیاه آب اضافه کرده وبا کمی رازیانه مخلوط می کنند، نوشابه ی خنک کننده ی خوبی حاصل می شود.
کروست و پتلو دو محقق گیاه شناس در باره ی این گیاه می گویند:گلهای آن به عنوان قاعده آور تجوبز می شود ، ولی در مورد دانه های گیاه دراکثرمنابع آمده است که به عنوان آرامبخش، ضد اسپاسم برای معالجه ی کولیک و وبا ، تب بر ،کاهش دهنده ی حرارت درموارد آفتاب زدگی، ضدسم است ونیز دربرخی موارد به عنوان پادزهربرای مسمومیت های گیاهی مفید می باشد، تشنگی راکاهش می دهد بخصوص تشنگی دردیابت را تسکین می دهد به علاوه برای معالجه ی اسهال واسهال خونی مزمن وروماتیسم تجویز میگردد . ازبرگها ی آن نیز درموارد فوق استفاده می شود وهمچنین از ضماد برگهای گیاه روی محل مارگزیدگی می گذارند درشبه جزیرهیمالایا برای رفع گوش درد چند قطره ازشیره ی برگهای گیاه را درگوش می چکانند.
ترکیبات شیمیایی
ازنظرترکیبات شیمیایی درلوبیای چشم بلبلی وجود استیگما سترول تایید شده ومی تواند به جای سوژا استعمال شود وبه علاوه دارای مقدارزیادی پروتئین ( انواع آمینواسیدها ) ونشاسته می باشد.
درهریکصدگرم لوبیای چشم بلبلی باغلاف سبزخام مواد زیرموجود است:
آب ۸۶ گرم، پروتئین۳/۳ گرم،مواد چرب ۳/۰ گرم،هیدراتهای کربن ۸ گرم، کلسیم ۶۵ میلی گرم،فسفر ۶۵ میلی گرم،آهن ۱ میلی گرم سدیم ۴ میلی گرم، پتاسیم ۲۱۵ میلی گرم، ویتامینA ۱۶۰۰واحدبین المللی، تیامین ۱۵/۰ میلی گرم، نیاسین ۲/۱ میلی گرم، رایبوفلاوین ۱۴/۰ میلی گرم وویتامینC ۳۳ میلی گرم .
خواص مهم لوبیا چشم بلبلی :
- لوبیا چشم بلبلی که ارزش غذایی بالایی دارد منبع عالی کلسیم، ویتامین A وفولاتاست.
- پتاسیم موجود درآن، برای سلامت عضله واستخوان مفید است.
- منبع عالی پروتئین است وافراد گیاه خوارمی توانند آن راجایگزین گوشت کنند.
- پروتئین باعث رشد سلولها می شود ودربدن انرژی تولید می کند.
- روی موجود دراین نوع لوبیا، برای عملکرد صحیح سیستم ایمنی بدن تولید پروتئین،درمان زخم وتکثیرسلولهالازم است.
- ازآنجا که منبع عالی آهن است، مصرف آن به افراد مبتلا به کم خونی توصیه میشود.
- مانع بروز پوکی استخوان وبرخی انواع سرطان می شود.
لوبیا چشم بلبلی وگروه خون : مصرف آن برای دارندگان گروه های خونی O وA مفید می باشد اما مصرف آن برای دارندگان گروهها ی خونی B وAB کمتر توصیه می شود.